Ձայնավորների ուղղագրությունը ( է-Ե, Օ-Ո, Ը )

Է — Ե-ի  ուղղագրությունը

 

Բառասկզբում լսվող  է-ն  է  տառով է գրվում:

Օրինակ ՝  Էջմիածին, էջ, էկրան, էներգիա…

Բացառություն են կազմում  եմ,  ես,  ենք,  եք,  են  բառերը: 

Բառամիջում է   հնչյունը է  տառով է գրվում, եթե բաղադրյալ բառի մեջ մտնող արմատի սկզբնատառ է:

Օրինակ՝  լայնէկրան, վայրէջք, անէանալ, մանրէ, երբևէ …

Բառամիջում ե  տառը  է  է  կարդացվում, եթե դրան նախորդում է բաղաձայն հնչյուն:

Օրինակ՝  գետեզր, վերելք, ուղերթ, քսաներեք, ապերջանիկ, տասներկու…

 Բառամիջում  ե  տառը  յէ  է կարդացվում, եթե դրան նախորդում է ձայնավոր հնչյուն:

Օրինակ՝   ամենաերկար, համաեվրոպական, ամենաեռանդուն, կիսաեզրափակիչ, կիսաեփ…

  Օ — Ո-ի ուղղագրությունը

 

Բառասկզբում  լսվող օ-ն օ տառով է գրվում:

Օրինակ՝ օր, օդաչու, օդապարիկ, օթյակ, օթևան, օղակ, օրական…
Բացառություն է կազմում ով (ովքեր) բառը:

Բառամիջում  օ հնչյունը  օ  տառով է գրվում, եթե բաղադրյալ բառի մեջ մտնող արմատի սկզբնատառ է:

Օրինակ՝    այսօր, կեսօր, մեղմօրոր, տնօրեն, անօթևան, բացօթյա …

Բառամիջում ո  տառը օ  է  կարդացվում, եթե դրան նախորդում է բաղաձայն հնչյուն:

Օրինակ՝  անողնաշար, քեռորդի, Արագածոտն, փղոսկր, անորոշ, երկոտանի, չորքոտանի…

 Բառամիջում ո    տառը  վօ   է կարդացվում, եթե դրան նախորդում է ձայնավոր հնչյուն:

 Օրինակ՝  ամենաորոշակի, ամենաորակյալ, արջաորս. նրբաոճ, եռաոստ…

 Բառասկզբում լսվող վո-ն գրվում է ո:

 Օրինակ՝  որոնել, ոտք, որդի, որոշել, ոհմակ…

Բացառություն՝ մի քանի օտար բառերի սկզբում լսվող վո-ն գրվում է վո, օրինակ՝ վոլտ,

վոլեյբոլ, վոկալ, վոլֆրամ, Վոլգա, Վոլտեր, Վոլֆգանգ և այլն:

Բայց՝ Ոդիսևս, Որմիզդուխտ:

Ը-ի ուղղագրությունը

 Բառասկզբում լսվող ը-ն գրվում է  ը   ղ, մ, ն  տառերից առաջ: 

Օրինակ՝  ընկեր, ընտիր, ըմպել, ըմբիշ, ընթացք, ընկնել…

 

Մի քանի բառերի սկզբում լսվում է թույլ ը, որը  չի գրվում: Դրանք  զբ, զգ, շպ,

շտ, սպ, ստ, սկ հնչյունախմբերով սկսվող բառերն են. զբաղվել, զգուշանալ,

զգալ, շտապել, շպրտել,  սպիտակ, սկսել և այլն:

Բառամիջում ը գրվում է, եթե կա  ը-ով սկսվող մասնիկ  կամ արմատ:

Օրինակ՝ օրըստօրե, անընդմեջ,  մերթընդմերթ, խաղընկեր, պարընկեր,     հյուրընկալ, սրընթաց, համընկնել,  չընկնել, կընկնի…

Մնացած դեպքերում բառամիջում երկու բաղաձայնների միջև

լսվող ը ձայնավորը չի գրվում.

Օրինակ՝  ակնթարթ, անակնկալ, ունկնդրել, առնչվել, գույնզգույն, լուսնկա, հետզհետե, ձեռնտու, մթնկա, մթնշաղ: