Բառակազմություն

Բառի բաղադրիչները. արմատ և ածանց

Բառերը տարբեր կազմություն ունեն:   Եթե համեմատենք ամպ, անամպ, ամպիկ,ամպածածկ, ամպանման բառերը, կնկատենք, որ դրանք տարբեր կազմություն ունեն, բայց բոլորի մեջ կա նույն ամպ բաղադրիչը: Այն արտահայտում է այդ բառերի հիմնական իմաստը և կոչվում է արմատ:

     Բառի մեկ այլ բաղադրիչ է ածանցը: Սա այն մասնիկն է, որը բառին միանում է սկզբից կամ վերջից և նոր բառ կազմում: Այսպես՝ անամպ («առանց ամպի») և ամպիկ («փոքր ամպ») բառերում ան-ը և իկ-ը ածանցներ են:

Դիտի՛ր արմատների և ածանցների մասին պատմող մուլտֆիլմը

https://www.youtube.com/watch?v=jRF9vQ1BAjg

Բառերի տեսակներն ըստ կազմության

Բառերն ըստ կազմության լինում են պարզ, բարդ և ածանցավոր:

Պարզ բառերը կազմված են միայն մեկ արմատից:

Օրինակ՝  ծառ, տերև, պտուղ, ուղի, շատ, զգույշ:

Բարդ բառերը կազմված են մեկից ավելի արմատներից:

Օրինակ՝ տերևաշատ (տերև — ա — շատ), ծառուղի (ծառ — ուղի), պտղաբեր (պտուղ ա բեր):

Ուշադրություն

Բարդ բառերի արմատները կարող են միանալ հոդակապով և առանց հոդակապի:

 Օրինակ՝ ծաղկահյուս – ծաղկաման, լուսաբաց – լուսառատ:

Ածանցավոր բառերը կազմված են արմատից և մեկ կամ ավելի ածանցներից:

Օրինակ՝  ծառաստան, անպտուղ, թարմություն,  անզգուշորեն:

Ուշադրություն

Նոր բառերի կազմության ժամանակ արմատների մեջ երբեմն հնչյունների փոփոխություն

է տեղի ունենում:

Օրինակ՝ լույս – լուսավոր, լուսաստղ, գիր – գրություն, գրասեղան, պտուղ — պտղատու: